Książka jest pierwszą w skali światowej monografią naukową poświęconą rekonstrukcji i interpretacji chińskiej filozofii historii od jej początków do końca XVIII wieku. Podważając dominujące przeświadczenie, iż filozofia historii jest wytworem jedynie kultury Zachodu, autor skrupulatnie analizuje koncepcje historiozoficzne ponad czterdziestu filozofów chińskich, którzy tworzyli przed kontaktem z ideami europejskimi. Dzieła większości z nich, spisane w klasycznym języku chińskim, nie zostały przełożone na żaden język zachodni. Unikatowy charakter wielu stanowisk wymagał także użycia nowych terminów filozoficznych, takich jak „prospektywizm”, „populizm historyczny” czy „spekulatywna filozofia historiografii”; znaczenie innych koncepcji, jak np. materializmu historycznego, uległo zaś rozszerzeniu. W charakterze interpretacyjnego klucza wykorzystano pojęcie holizmu, co prowadzi do ukazania całościowego charakteru refleksji nad dziejami i dziejopisarstwem w dawnym Państwie Środka. Książkę wzbogacają liczne wykresy, kolorowe ilustracje, indeks i obszerna bibliografia. Cytowane fragmenty niemal niedostępnej szerszemu gronu literatury źródłowej są przytoczone w przypisach. Jest to pozycja obowiązkowa dla wszystkich badaczy i pasjonatów nie tylko filozofii chińskiej, ale i filozofii historii oraz teorii historiografii.

Monografia stanowi uzupełnioną wersję rozprawy doktorskiej i powstała dzięki grantowi Narodowego Centrum Nauki.

Wstęp

Rozdział pierwszy. Filozofia historii a myśl chińska

1.1. Przedmiot filozofii historii. Pojęcie holizmu historiozoficznego

1.1.1. Filozofia historii a teoria historii

1.1.2. Filozofia historii a inne dyscypliny filozoficzne

1.1.3. Filozofia historii, filozofia dziejów, historiozofia

1.1.4. Analityczna i kontynentalna filozofia historii

1.1.5. Problematyka filozofii historii

1.1.6. Holizm historiozoficzny

1.2. Specyfika filozofii chińskiej

1.2.1. Specyfika klasycznego języka chińskiego

1.2.2. Język chiński a filozofia

1.2.3. Styl filozofii chińskiej

1.2.4. Problematyka filozofii chińskiej

1.3. Chiny w zachodniej filozofii historii

1.3.1. Etnocentryzm w historii i filozofii historii

1.3.2. Oświecenie wobec dziejów i myśli Chin

1.3.3. Chiny w filozofii dziejów Hegla

1.3.4. Etnocentryzm w niemieckiej filozofii historii po Heglu

1.3.5. Badania nad cywilizacjami i postkolonializm przeciw etnocentryzmowi

1.3.6. Kategoria etnocentryzmu w filozofii historii Rüsena

Rozdział drugi. Filozofia historii w starożytnym konfucjanizmie

2.1. Historiozofia źródeł konfucjanizmu

2.1.1. Źródła historiozofii w czasach dynastii Shang i Zachodniej dynastii Zhou 71

2.1.2. Historiozofia Księgi Pieśni

2.1.3. Historiozofia Księgi Dokumentów

2.2. Początki konfucjańskiej filozofii historii

2.2.1. Etyka historii w Lunyu

2.2.2. Między historiozofią a filozofią historii: Zuo zhuan

2.2.3. Utopie na peryferiach konfucjanizmu

2.3. Filozofia historii Mencjusza i Xunzi

2.3.1. Filozofia historii Mencjusza

2.3.2. Filozofia historii Xunzi

Rozdział trzeci. Filozofia historii pozostałych szkół filozoficznych Okresu Walczących Królestw

3.1. Legistyczna filozofia historii

3.1.1. Filozofia historii Shang Yanga

3.1.2. Filozofia historii Han Fei

3.2. Filozofia historii w motizmie, taoizmie i szkole yin-yang

3.2.1. Filozofia historii w motizmie

3.2.2. Filozofia historii w taoizmie

3.2.3. Filozofia historii w szkole yin-yang i eklektyzmie

Rozdział czwarty. Filozofia historii w okresie dynastii Han

4.1. Idea korelacji przyrody i ludzkości

4.1.1. Filozofia historii Dong Zhongshu i Chunqiu fanlu

4.1.2. Idea dziejowej korelacji Nieba i ludzkości w dobie Wschodniej dynastii

4.1.3. Filozofia historii Lu Jia

4.1.4. Filozofia historii w Huainanzi

4.2. Hanowska filozofia historii poza ideą korelacji (ganying)

4.2.1. Filozofia historii Yang Xionga

4.2.2. Populizm historyczny: Jia Yi i Zhong Changtong

4.2.3. Neolegistyczna filozofia historii: Huan Tan i Cui Shi

4.2.4. Fatalizm historyczny Wang Chonga

4.2.5. Filozoficzne znaczenie oficjalnej historiografii okresu Hanowskiego

Rozdział piąty. Filozofia historii od III do XII wieku

5.1. Filozofia historii we wczesnym średniowieczu (III-VII w.)

5.1.1. Neotaoistyczna filozofia historii: milenaryzm Taipingjing

5.1.2. Narodziny filozofii historiografii: Liu Xie i Liu Zhiji

5.2. Neokonfucjańska filozofia historii

5.2.1. Nurt idealistyczny i spirytualistyczny

1. Shao Yong
2. Wang Anshi
3. Idealizm w historiografii: przypadek Sima Guanga
4. Bracia Cheng
5. Zhu Xi

5.2.2. Nurt realistyczny i materialistyczny

1. Liu Zongyuan
2. Li Gou
3. Ouyang Xiu
4. Su Xun
5. Chen Liang

Rozdział szósty. Filozofia historii od XIII do XVIII wieku

6.1. Filozofia historii okresu dynastii Ming

6.1.1. Prospektywizm Wang Tingxianga i Zhang Juzhenga

6.1.2. Filozofia historiografii epoki Mingowskiej

6.1.3. Relatywizm historyczny Li Zhi

6.2. Filozofia historii okresu dynastii Qing

6.2.1. Filozofia historii przedstawicieli ruchu kaozheng

6.2.2. Filozofia historii Wang Fuzhi

6.2.3. Filozofia historii Zhang Xuechenga

Rozdział siódmy. Specyfika chińskiej filozofii historii

7.1. Perspektywa synchroniczna: filozofia historii w klasycznych Chinach

7.2. Perspektywa diachroniczna: ewolucja klasycznej chińskiej filozofii historii

7.3. Perspektywa krytyczna: holizm w klasycznej chińskiej filozofii historii

Zakończenie

Bibliografia

Wykaz tabel i rycin

Indeks osobowy

Summary (Chinese Philosophy of History. From the beginnings to the end of the eigtheenth century)